Абхазская интернет-библиотека Apsnyteka

Шота Арстаа

Об авторе

Аристава (Арстаа) Шота Константинович
(10.III.1931, с. Отхара, Гудаутский р-н)
Абх. языковед, спец. по грам. абх. яз. Д-р филол. наук (1987), проф. (1989), действительный чл. АНА. (1997), президент АНА (1997). Засл. работник высшей шк. ГССР. После окончания филол. ф-та ТГУ (отделение кавк. яз., 1955), продолжил учёбу в аспирантуре Ин-та языкознания АН ГССР и окончил его в 1958. Канд. дис. защитил в 1961. С 1958 работает в АбИЯЛИ им Д. И. Гулиа АН ГССР (ныне – АбИГИ им. Д. И. Гулиа АНА), сначала м. н. с., затем – с. н. с., ведущим н. с., зав. отделом яз., зам. дир. по науч. работе, и. о. дир. В настоящее время – гл. науч. сотр. отдела яз. (2003). Одновременно (с 1958) работал в СГПИ преп. кафедры абх. яз., зав. этой кафедрой, деканом филол. ф-та. Учёную степень д-ра филол. наук получил за дис. «Проблема простого предложения в абхазском языке». В АГУ А. ведёт курсы лекций по истории лингв. учений, фонетике, фонологии и синтаксису абх. яз. Свои иссл. и курсы лекций по абх. яз. в АГУ А. проводит в широком сравнении с данными близкородственных адыг. и др. кавк. яз. Занимается топонимикой Абх. Он один из составителей «Карты Абхазии» (1997). Чл. редколлегии 1–9 номеров «Ежегодника иберийско-кавказского языкознания», «Трудов АГУ», «Известий» АбИЯЛИ им. Д. И. Гулиа АН ГССР. А. награждён медалью «Ветеран труда», Почётной грамотой През. ВС Абх. АССР. Лауреат гос. премии им. Г. А. Дзидзария в обл. филол. за книгу «Грамматика абхазского литературного языка. Фонетика, фонология, словообразование, морфология» (Сухум, 2002; соавт.). А. опубликовано более 40 науч. работ, в т. ч. несколько монографий. Является автором и соавт. учебников и учебных пособий по абх. яз. для абх. шк. и вуза.
(А. Д. Хеция / Абхазский биографический словарь. 2015.)

Ш. Ҟ. Арсҭаа / Ш. К. Арстаа (Аристава)

Аԥсуа синтаксис / Абхазский синтаксис

Ш.Ҟ. Арсҭаа. Аԥсуа синтаксис / Ш.К. Арстаа (Аристава). Абхазский синтаксис (обложка)

Аҟәа / Сухум: АбИГИ, 2016

272 с. Тираж 500.

На абхазском языке

АХҚӘА

  • Алагалажәа...................................................................................3
  • Асинтаксис ганрацәала еилоуп ....................................................3
  • Аԥсуа синтаксис аҭҵаара аҭоурых ахьтә.......................................4
  • Ажәеибаркыратә хкқәа.............................................................10
  • Аиқәыршәаратә жәеибаркыра....................................................16
  • Акласстә категориа ажәеибаркыраҿы.........................................21
  • Ахыԥхьаӡаратә категориа аиқәыршәаратә жәеибаркыраҿы ......23
  • Ахыԥхьаӡаратә категориа ахьӡи аҟаҵарбеи рыбжьара..............23
  • Ахыԥхьаӡаратә категориа ахьыӡцынхәреи аҟаҵарбеи рыбжьара..............................25
  • Ахыԥхьаӡаратә категориа арбагатә хьыӡцынхәрақәеи аҟаҵарбеи рыбжьара ...........26
  • Хаҿык змоу аҟаҵарбеи ахьӡи рыбжьара....................................28
  • Ҩ-хаҿык змоу еиҭамҵуа аҟаҵарбеи ахьӡи рыбжьара.................29
  • Аидыларатә жәеибаркыра..........................................................31
  • Аҟаҵарбеи ацынгылеи реицааира..............................................32
  • Аҟаҵарбеи аҟалашьатә (ахаҭашьатә) цынгылақәеи реицааира............32
  • Аҟаҵарбеи аҭыԥтә цынгылақәеи реицааира..............................33
  • Аҟаҵарбеи аамҭатә цынгылеи реицааира..................................34
  • Аҟаҵарбеи арлахәыреи реицааира............................................35
  • Аидыларатә жәеибаркыра аҳәаақәнаҵеи (ахьӡи) ......................36
  • аҳәаақәҵатә инфиниттә еицааиреи рыбжьара...........................36
  • Аидыларатә жәеибаркыра аҟалашьатә инфиниттә еицааиреи аҟаҵарбеи рыбжьара .........37
  • Аидыларатә жәеибаркыра азҳәеи аамҭатә инфиниттә еицааиреи рыбжьара.......37
  • Аидыларатә жәеибаркыра аҭыԥтә инфиниттә еицааиреи азҳәеи рыбжьара.................38
  • Аидыларатә жәеибаркыра аҟаҵарбеи ашьҭынгыла зцу ахьӡи рыбжьара...................38
  • Апозициатә (аишьҭагылашьатә) жәеибаркыра............................42
  • Апозициатә жәеибаркыра ахьӡи ахаҭашьатә аҟазшьарбеи рыбжьара..................42
  • Апозициатә жәеибаркыра ахьӡи азыҟашьатә ҟазшьарбеи рыбжьара................44
  • Апозициатә жәеибаркыра аишьҭагылатә ԥхьаӡара хьыӡқәатә ҟазшьарбақәеи ахьӡи рыбжьара.........45
  • Апозициатә жәеибаркыра арбагатә хьыӡцынхәрақәеи ахьӡи рыбжьара ..............45
  • Ажәеидҳәала..............................................................................47
  • Аҳәаақәҵатә жәеидҳәала аформаԥсахра асхьема......................51
  • Аҳәоу мариа...............................................................................54
  • Азеиԥш еилкаарақәа ................................................................54
  • Асинтаксистә амодальтә категориа апредикативтә ҵакы аарԥшраҿы.............55
  • Аобиективтә модальтә ҵакы (Асинтаксистә индикатив) .............55
  • Аҟаҵарба абламбаратә модальтә форма....................................57
  • Аҟаҵарба азааигәаратә модальтә форма....................................58
  • Азоужьратә модальтә форма ....................................................59
  • Архьыԥшратә модальтә форма...................................................59
  • Аирреалтә модальтә формақәа..................................................60
  • Аҟаҵарба агәаԥхаратә модальтә форма.....................................61
  • Аҟаҵарба ахьԥшратә модальтә форма.......................................61
  • Ахьԥшратә-зкратә модальтә форма............................................62
  • Асинтаксистә аамҭатә категориа.................................................62
  • Асинтаксистә хаҿытә категориа..................................................64
  • Асубиективтә модальтә ҵакқәеи урҭ раарԥшышьақәеи..............64
  • Аҟаҵарба абламбаратә ркьынаатә форма..................................65
  • Аҟаҵарба азоужьратә форма ....................................................66
  • Ажәаԥҟақәеи ажәеицааирақәеи.................................................67
  • Ажәеиҭаҳәара ............................................................................67
  • Ажәа лагалақәеи аҳәоу лагалақәеи рхархәара...........................68
  • Ахәҭаҷқәа рхархәара ................................................................68
  • Аҳәоу ашьаҭа..............................................................................71
  • Компонентк ала ишьақәгылоу аҳәоу ашьаҭа .............................73
  • Ҩ-компонентк рыла ишьақәгылоу аҳәоу ашьаҭа........................74
  • Азҳәеи азырхеи рыла ишьақәгылоу аҳәоу ашьаҭа......................75
  • Х-компонентк рыла ишьақәгылоу аҳәоу ашьаҭа (аструктуратә схема).............76
  • Аҳәоу мариа аформақәа.............................................................78
  • Асинтаксистә хаҿытә формақәа.................................................78
  • Аамҭатә формақәа......................................................................79
  • Амодальтә (аркьынаатә) формақәа.............................................79
  • Аҳәоу апарадигма.......................................................................80
  • Аҳәоу аконструкциақәа ..............................................................81
  • Аҳәоу мариа аструктуратә еилазаара.........................................82
  • Хықәкытә ҵакыла аҳәоуқәа ршара.............................................85
  • Адҵаратә ҳәоу ............................................................................96
  • Агәаԥхаратә ҳәоу......................................................................100
  • Азҵааратә ҳәоу.........................................................................103
  • Азҵааратә суффикс -да ...........................................................107
  • Азҵааратә суффикс -зеи // -зи ...............................................108
  • Азҵааратә суффикс -и ............................................................110
  • Азҵааратә суффикс -у ............................................................112
  • Азҵааратә аффикс -ба .............................................................114
  • Интонациала азҵаара аарԥшра ..............................................114
  • Амапкратә ҵакы аҳәоу мариа аструктураҿы ...........................115
  • Аҳәоу хәҭақәа...........................................................................120
  • Азхҳәаа аарԥшышьақәа............................................................123
  • Ахьыӡҟа азхҳәаа апозициаҿы ..................................................123
  • Азҳәа .....................................................................................127
  • Абламбаратә ркьынаатә форма азҳәа апозициаҿы ...............137
  • Аҟаҵарба адҵаратә ркьынаа азҳәа апозициаҿы ...............138
  • Аҟаҵарба азоужьратә ркьынаатә форма азҳәа апозициаҿы....139
  • Агәаԥхаратә ркьынаатә форма азҳәа апозициаҿы ...............140
  • Архьыԥшратә ркьынаатә форма азҳәа апозициаҿы ...............141
  • Еилоу азҳәа .........................................................................142
  • Еилоу аҟаҵарбатә зҳәа.............................................................142
  • Амасдари ацхыраагӡатә ҟаҵарбеи рыла ..................................143
  • ишьақәгылоу еилоу аҟаҵарбатә зҳәа ......................................143
  • Амасдари ацхыраагӡатә ҟаҵарба алагареи рыла ишьақәгылоу еилоу аҟаҵарбатә зҳәа ............143
  • Амасдари ацхыраагӡатә ҟаҵарба аҿызаареи рыла ишьақәгылоу еилоу аҟаҵарбатә зҳәа............144
  • Амасдари ацхыраагӡатә ҟаҵарба аҟәыҵреи ...........................144
  • Ахьԥшратә-зкратә формеи ацхыраагӡатә ҟаҵарбақәеи...........146
  • Арлахәыратә формақәеи ацхыраагӡатә ҟаҵарбақәеи рыла ишьақәгылоу аҟаҵарбатә зҳәа.........147
  • Азааигәаратә ркьынаатә формеи ацхыраагӡатә ҟаҵарбеи.......148
  • Еилоу ахьыӡтә зҳәа..................................................................149
  • Азырха .....................................................................................151
  • Аҳәоу ашьаҭа аиҵыхразы, аинформациа арбаразы ҳхы иаҳархәо аҳәоу хәҭақәа ................152
  • Ахарҭәаага................................................................................153
  • Аҳәаақәҵа................................................................................154
  • Аҳәаақәҵа аарԥшышьақәа .......................................................155
  • Иаԥынгылоу аҳәаақәҵа............................................................155
  • Иашьҭанеиуа аҳәаақәҵа...........................................................159
  • Аԥшьы .....................................................................................161
  • Аҭагылазаашьа..........................................................................161
  • Аҟалашьатә ҭагылазаашьа........................................................162
  • Аҟалашьатә ҭагылазаашьа аарԥшышьақәа...............................162
  • Аҭыԥрбагатә ҭагылазаашьа.......................................................163
  • Аамҭарбагатә ҭагылазаашьа.....................................................165
  • Ахықәкытә ҭагылазаашьа..........................................................167
  • Амзызрбагатә ҭагылазаашьа.....................................................168
  • Ашәага-загатә ҭагылазаашьа ..................................................168
  • Азхҳәаадатә ҳәоуқәа................................................................169
  • Азеиԥш хаҿытә ҳәоуқәа...........................................................170
  • Еилкаам ахаҿытә ҳәоуқәа........................................................172
  • Ахаҿыдатә ҳәоуқәа ..............................................................173
  • Аҳәоу аструктуратә схьема.......................................................176
  • Аелементартә еилкаарақәа ..................................................176
  • Аҳәоу аминимальтә струқтуратә схьема...................................177
  • Аҳәоу инеиҵыху аструқтуратә схьема......................................180
  • Ируадаҩу аҳәоу мариа.............................................................180
  • Аинфиниттә еицааирақәа.........................................................181
  • Азхҳәаатә инфиниттә еицааира................................................185
  • Азырхатә инфиниттә еицааира.................................................187
  • Аҟалашьатә инфиниттә еицааира.............................................192
  • Аамҭарбагатә инфиниттә еицааира..........................................196
  • Азоужьратә инфиниттә еицааира.............................................202
  • Ахықәкытә инфиниттә еицааира..............................................205
  • Ашәага-загатә инфиниттә еицааира.........................................207
  • Арлахәыратә еицааира.............................................................209
  • Еижәлантәу аҳәоу хәҭақәа........................................................213
  • Еижәлантәу азыхҳәаақәа..........................................................213
  • Еижәлантәу азҳәақәа ..............................................................215
  • Еижәлантәу ахарҭәаагақәа.......................................................218
  • Еижәлантәу аҳәаақәҵақәа........................................................218
  • Еижәлантәу аҭагылазаашьақәа.................................................220
  • Еижәлантәу аҭыԥрбагатә ҭагылазаашьақәа...............................221
  • Еижәлантәу аамҭарбагатә ҭагылазаашьақәа ...........................222
  • Ахазырха..................................................................................222
  • Аҳәоу акоммуникативтә еиҿкаара...........................................225
  • Аҳәоу актуалтә хәҭашара..........................................................225
  • Атемеи аремеи.........................................................................226
  • Аҳәоуи аҳәахьеи реизыҟазаашьа.............................................227
  • Аҳәоу ҳәоу хәҭала ашареи аҳәахьа актуалтә хәҭашарала ашареи реизыҟазаашьа.............227
  • Ажәақәа решьҭагылашьа..........................................................228
  • Ажәақәа реишьҭагылашьа апоезиаҿы......................................231
  • Ажәақәа реишьҭагылашьа ажәеидҳәалақәа рҿы......................232
  • Ажәақәа реишьҭагылашьа ахьыӡтә жәеидҳәалақәа рҿы..........232
  • Ажәақәа реишьҭагылашьа аҟаҵарбатә жәеидҳәалақәа рҟны...234
  • Еилоу аҳәоу..............................................................................235
  • Еилоу ихьыԥшу аҳәоуқәа.........................................................240
  • Еилоу ихьыԥшу амзызтә ҳәоуқәа.............................................240
  • Еилоу ихьыԥшу аҵыхәтәатә ҳәоуқәа ......................................242
  • Аинтонациа еилоу ихьыԥшу аҳәоу ахәҭақәа реидҳәалараҿы.................243
  • Еилоу ихьыԥшым аҳәоу............................................................243
  • Еилоу ихьыԥшым аидҳәалагатә ҳәоуқәа..................................245
  • Аидҳәалага аха // аха уеизгьы.................................................245
  • Еилоу аидҳәалагадатә ҳәоуқәа................................................252
  • Атәым ажәақәа .....................................................................255
  • Аркьаҿрақәа ..........................................................................260
  • Алитература .........................................................................261

Скачать книгу "Аԥсуа синтаксис" в формате PDF (1,72 Мб)

 

Некоммерческое распространение материалов приветствуется; при перепечатке и цитировании текстов указывайте, пожалуйста, источник:
Абхазская интернет-библиотека, с гиперссылкой.

© Дизайн и оформление сайта – Алексей&Галина (Apsnyteka)

Яндекс.Метрика